GÖZ

GÖZ
Görme keskinliğini değerlendirmede ‘eşel’ kullanılır. Sadece en üstü okuyabiliyorsa görme 1/10 hepsini okuyabiliyorsa 10/10 ya da 1.0 denir. 1/ 10 göremeyen kişiye 2 metreden sonra 5 parmak sorulur. Olmadı yakınında el hareketleri yapılır.Onu da göremezse ışık tutulur.Işık görüyorsa P+ yani perception + tir. İkinci P de ışığın ne taraftan geldiğni anlamasıdır projeksiyonun P sidir buda. İkisi de + olursa P+P+ denir. Bunlar görme keskinliğidir . Görme alanı: Bir göz kapatıldığında diğer gözün görebildiği alan görme alanıdır.
Iris :Gözün yeşil göründüğü yer, pupilde ortasındaki yuvarlak karanlık alan.
Kornea en dış tabakadır iris ve pupilin üzerindeki alanda bulunur sadece. Aslında skleranın devamıdır. Kornea limbus denilen bölgede biter ve sklera olarak devam eder.Skleranın üstündeki yapı konjunktivadır ama korneanın üzerinde devam etmez konjuktiva . Yani kornea ve konjuktiva en dıştadır. KOnjuktiva göz kapağına da atlar yani göz kapağının görünen kanlı kısmı konjuktivadır buna palpebral konjunktiva denir. Göz küresinin üzerindeki de bulber konjunktivadır.
Uveal doku koroid, korpus siliare ve retinadan oluşur.İris düzdür içindeki sirküler kaslar pupillayı daraltır, radial kaslar da az ışıkta pupillayı genişletip ışık girişini artırır. İrisin ön tarafı ön kamara arka tarafı arka kamaradır. irisin arkasındaki yapı lenstir , lens zinn lifleriyle tutunur kenarlara.. Lensin önündeki ön ve arka kamerlarda humor aköz denen sıvı bulunur lens ve korneayı besler optik sistemin saydamlığını bozmaz.
Korpus siliare tarafından üretilip trabekül ve şilem kanalıyla episkleral bölgedeki venlerden dolaşıma katılır. Lensin arkasında göz küresini dolduran vitröz sıvı bulunur yumurta akı kıvamındadır. Gözün çökmesini önler. Humor aköz sürekli yenilenir vitröz sıvısı ise sabittir. Korneanın kırıcılığı 42 dioptri, lensin kırıcılığı 20 dioptridir. Toplam 62 dioptridir. Korneanın kırıcılığı sabittir. Lens ise akomodasyon yeteneğine sahiptir yakını görmede etkilidir.Yaşlanınca esenkliği kaybolur kişi yakını göremez presbiyopi denir.kısmını korneaoluşturur.
Katarakt lensin saydamlığını yitirmesidir. İleri döneme P+P+ e kadar ilerler. En sık görülen senil katarakttır dünyanın en çok yapılan ameliyatıdır. Diabet , ultraviyole ışına maruz kalanlar, güneş ışığına maruz kalan çiftçiler , bazı ilaçlar özelliklet steroid. RA gibi hastalıklarda sık kullanılır dikkat edilmeli hem sistemik hem topikal kullanımı sebep olabilir. Kronik steroid kullanımı için konsultasyon zorunludur. Baş-boyun BT mutlaka katarakt geliştirir.. Enfeksiyonlar, travmalar, annenin kızamık olması gibi durumlar katarakta sebep olur.
Katarakt progresive bir hastalıktır. İlaç tedavisi yok tek tedavi cerrahidir. ancak yaşlı kendini idare edebilen kişilere yapmaya gerek yoktur. Genç ve hassasiyet gerektiren işler yapan kişilerde erkenden yapılabilir. Çünkü ameliyatın komplikasyon riski yüksek Bıçaksız katarakt ameliyatı yapılamaz. Katarakt acil bir durum değil hastanın sosyoekonomik durumu , beklentisine göre karar verilir. Pilot , doktor , mühendis gibi hassas işlerde çalışnalara görme 1/10 olunca da yapılabilir. Katarakt ameliyatında fako ile yani ultrason cihazı ile ön kapsül alındıktan sonra lensin içi boşaltılır. Arka kapsül çıkarılmaz. Boşaltılan yere yapay lens konur.
Konjenital katarakt geciktirilmemelidir. İlk yaşta göze ışık gelmezse göz tembelliği olur. Göz küresi doğumdan itbaren 3 yaşına kadar büyür, erişkin yaştaki büyüklüğüne ulaşır. 3 yaşına kadar ilk etapta lens konmaz . Lens alınır 3 yaşına kadar kontakt lens takılır. 3 yaşında ameliyatla intraokuler lens takılır.
GLOKOM
Glokom kroniktir sinsi körlüğe götürür. Glokom ile krizi karıştırlmamalı. Glokom krizi nadir görülen bir glokom türüdür.
Tanımı
1-Göz içi basınç artışı 2- Optik sinir başında çukurlaşma yani atrofi 3- Buna bağlı görme alanında kayıplara yol açan bir optik nöropatidir.
Göz içi basıncı her zaman artmayabilir normal sınırlarda bulunabilir. Optik sinir başında atrofiye gidiş ve görme alanında kayıp olmalı glokom demek için. Göz içi basınç takipte önemlidir. Humor aközün göz küresine yaptığı basınç göz içi basınçtır. Sistemik hipertnsiyonla bir alakası yok. Humor aköz korpus siliareden salınır, arka kamarayı doldurur, pupilladan ön kameraya çıkar, trabekuladan ,şilem kanalından venlerle dolaşıma gönderilir. göz içi basıncı tonometri ile bakılır. Göze boya sürülerek yapılır. . Pnomotik yani havalı tonometri çok güvenilir değil. Normal basınç 10-21 arasındadır. 21 üstü şüpheli dir birkaç kez ölçüm tekrarlanmalı. 21 üstü optik sinir normslde izlem yapılır.Daha glokom olmamıştır. % 10 unda glokom gelişir. Göz içi tansiyon 15 iken yani normotansif glokom görülebilir. Glokomda başlangıç değerini bilmek önemli. Yüksekse düşürülmeli.
1- %98 i açık açılı glokomdur.Bu sinsi ilerler.
2-%1 glokom krizi
3- %1 konjenital glokomdur.
Açık açılı glokomda ağrı yoktur.Bu yüzden geç yakalanır. Hasta görme kaybını farkederse gelir. Optik diskin ortasındaki beyaz alana ‘cup’ denir.3/10 u geçmemeli. Cup parlaktır. genişledikçe görme alanı azalır derinleşir cup. Derinleşme damarın gidiş yönünden anlaşılabilir. Cupta doğru damarlar kaybolur.
HRT : Lazer tomografi , optik sinirin sayısal değerini verir. Takip için önemli.
Görme alanı: Bir gözle bakınca görebildiğin adacık, merkezinde daha fazla,etrafta azdır. Perimetre ile bakılır görme alanına. Optik sinirin bulduğu yer kör noktadır.İki gözle baktığımız için farketmeyiz. Glokomda genişler en son temporal bölge ve merkez korunur glokomda. En son korunan merkezi görmedir, kişi bir borudan bakıyormuş gibi görür.
A- Açık açılı glokom: Ön kamera açısı normalde görülmez mercekle bakılır.Kornea, trabekül, iris arasındadır. Gonioskopi mercekle açıyı muayene etme. Açık açılı glokomda göz içi basınç azaltılır. Hastaya göre azaltılır basınç.Önce ilaçlar kullanılır olmadı cerrahi yapılır . İlaçlar
1-Betablokör(damla): Timoptik:ilk ilaç hala var. İçinde timolol bulunur. Humor aköz üretimini azaltır. Günde iki kez sabah akşam ömür boyu kullanılır.Ama zamanla direnç gelişir etkisi azalır. Yan etkileri yömnünden dikkatli olunmalı hastada KOAH var mı diye sorulmalı. Bir damla yarım tablet kadar etkili.Kalpte ritim bozukluğu varsa dikkat edilmeli.
2- Prostoglandin analogları: Gözden çıkışı sağlar(uvealyolu aktifleyerek) . Çünkü trabekül tıkalı. beta blokörden daha etkili. Günde tek doz ömür boyu kullanılır. damlanın akşam kullanılması daha etkili.Xalatin, travatan, lumigan örnek ilaçlardır. Lokal yan etki: ilk 1 ay içinde kızarılık yapar. iris rengini koyulaştırır. Ama sorun oluşturmaz hastaya bilgi vermek lazım. Kirpikleri uzatıp kalınlaştırır. İki grup ilaç beraber verilebilir.Ramfort ikisinin birleşik hali. Inflamasyona bağlı glokomlarda kullanilmazlar.
Özel durumda : travmatik glokomda Alfagand kullanılır.
Karbonik anhidraz inhibitörleri: Asetolzamid,azort, dizort gibi.
Cerrahi trabekulektomi: Skleral flepten cep oluşturup konjonktiva altına yol açılır. Limbus ciarında konjuktiva kaldırılır, skleranın bir katından trabekulaya girilip yol açılır. Kapatırken skleranın açılan katı tamamen kapanmaz sıvının tahliye olması için kenarları açık bırakılır.Konjonktiva sızdırmamalı sıvıyı. Bu işlemin lenste fibrozis gibi bir riski var.
B-Açı Kapanması Glokomu: Diğer adı glokom krizi. Akut gelişir, acil tedavi gerekir. Kilolu , orta yaşlı kadınlarda daha sık. Ani şekilde açı kapanır ya iris kapatır ya da başka türlü ?. Basınç 70- 80 e kadar çıkar. Gözde çok fena bir ağrı , hiperemi, venöz dönüş bozulduğundan. Korneada ödem , optik sinire bası nedeniyle görmede azalma? ,pupilla ışığa cevap verme göz sertleşir.
Bir kaç gün devam edersse göz kör olur. Hastaneye gelmezse sağlık ocağında mannitol verilir damar yolunda 300 cc ya da 1,5 mg/kg 1 saat içinde hızlıca gidecek şekilde . Asetolazamid tablet yutturulur.. Pilloset, pillojel de verilir.Pupillayı küçültür. 15- 30 dk da bir verilir.
Kalıcı tedavi iriste pencere açmak , iridektomi yapılır.
C- Konjenital Glokom : Buftalmus yani öküz gözü de denir. Anne karnında artık bir membranın açıyı kapatması. Göz büyür bu yüzden öküz gözü denir. Pratisyen iken ışığa bakamayan, çok ağlayan , gözü sulanan ,gözü büyük çocuk görünce bu hastalık akla gelmeli. Kağıt ile ölçülür. Yeni doğanda iris çapı 10mm , 1 yaşından sonra 15 mm den fazla ise şüphelenmek gerekir.. TDV: Kornea saydamsa Açı kesilmeli değilde trabekulektomi yapılmalı.Erkek çocukta daha çok görülür.

Ambliyopi: Göz tembelliği, ortaokula kadar göz ve beyindeki merkezin sinirleri olgunlaşmaya devam ettğinden doğumda başlayan göz hastalıkları nedeniyle gelişebileceği gibi okul çağında da ortaya çıakbilir. Sebepleri : uzun süreli şaşılık, iki göz arasında bozukluk farkının fazla olması gibi nedenlerle daha bozuk olan gözün sinyal göndermediğinden beynin korteksinin sinyalleri kalıcı olarak algılamamasıdır. yani oluştuktan sonra tedavi edilemz. Yenidoğanda VAT testi (visuel acuity test) yapılır daha sonraları da her iki göz arar ara görme muayenesinden geçirilebilir.

Parasantral skotom nedir santral skotom nedir? Normal göz bir bahçe ve ortasında bir ev görürken buraya uzaktan bakan santral skotomlu kişi evi karanlık bahçesini aydınlık görürken , parasantral skotomlu kişi bahçeyi kara ortasındaki evi normal görür. Evi goremeyene multipl skelerozlu bahçeyi goremeyene glokomlu denir.

N. Occulamotoruis hasarinda göz , koltuğunun altına bakacak şekilde kayar yani aşağı ve dışarı..

—————- ———– ——– — – — —————-
Basit bakteriel konjuktivit: Staf aureus ve epidermidis.Bazen S. pneumonia. İlk gün bir gözde çapaklanma uyanınca kapakların birbirinde yapışması sonra diğer göze atlaması.Gözde konjuktival hiperemi olur. TDV : TObrex 3×1 ya da fuchitalmic solusyon 2×1. Viral bakteriyel ayrım için yakınmaların okul öncesi çocukluk döneminde olması, birlikte olan otitis media varlığı, konjonktivada papilla veya papiller yanıt gelişimi, hastalığın iki taraflı olması bakteriyel etkenleri düşündürmektedir(Muhittin Taşkapılı, Melike Balıkoğlu Yılmaz).

Papiiler ve foliküler konjonktivit: Foliküler daha çok viral ;Hasta kaşıntı ve yabancı cisim hissinden şikâyet etmektedir, sistemik bulgular kırgınlık kas ağrıları ypktur. bir haftayı geçerse göz doktoruna gitmelidir. Faringpkonjonktival ateş de adeno virüslerin neden olduğu enfeksiyondur. Belirgin bulguları farenjit, ateş, konjoktival ödem, hiperemi ve iki taraflı preauriküler lenfadenopati şeklindedir (2,48,50). Bazen konjonktivada küçük peteşiler görülebilir (48). Belirtilerin düzelmesi 4 gün ile 2 hafta arasındadır. Epidemik keratokonjonktivit de adenovirüs enfeksiyonu sonucu oluşur. Adenovirüsler tarafından oluşturulan konjonktivitlerin en ciddisidir. Genellikle ileri yaştaki çocuklar ve erişkinler etkilenmektedir (5). Virüsle bulaşmış eşyalar iki ay boyunca bulaşıcı olabilmektedir (2). Her ne kadar hastanın üst solunum yolu enfeksiyonu olsa da şiddetli rahatsızlık, fotofobi, konjonktival ödem, punktal epitelyal defekt, foliküler (erken) veya papiler (geç) yanıt ve küçük peteşiyal kanamaları içeren göz belirtileri daha baskındır.

Papiller konjonktivit ise allerjik ve bakteriyel hastalılarda görülür kabaca.Viral veya bakteriel Konjonktivitin kırmızılığı limbusa uzanmaz, genellikle kapak ve bulber konjonktivanın birleşim bölgesinde yoğunlaşır (2). Limbus tutulumu olduğunda(tyani gözün iris sınırlarının içine uzanması) kornea (keratit) veya uveal doku enflamasyonu (üveit) düşünülmelidir. Adenoviral keratokonjonktivitler dışında göz küresinde ağrı ve fotofobi izlenmez. Ayrıca görme azalması konjonktivitte görülmez ve üveit, glokom, keratit veya korneal erozyon olasılığı açısından göz hekimi tarafından değerlendirilmelidir. Kaşınma veya yabancı cisim hissi daha sıklıkla alerjik sebeplere bağlıdır. Temiz veya mukoid akıntı alerjik veya viral (3); sarı-yeşil ve sık temizleme gerektiren pürülan akıntı ise bakteriyel etkenler sonucu olabilir (2,4,5). çocuklarda bakteriyel konjonktivit için düşük risk olarak tanımlanabileceği bildirilmiştir (6). Preauriküler adenopati viral etiolojileri düşündürebilir (4). Adenoviral konjonktivitli ileri yaştaki çocuklarda farenjitde izlenebilmektedir (2). Alerjik konjonktivitler genellikle ileri yaştaki çocuklukta ve erken erişkin döneminde rinit, astım ve ekzema ile birlikte görülmekte ve konjonktival ödem eşlik edebilmektedir. Konjonktivitlerde ışık refleksi (pupilla reaksiyonu) etkilenmez, bir değişim varsa üveit, retina hasarı ve optik nöropati akla gelmelidir.Taşkapılı ve ark.Çocuklarda konjonktivitler/Pediatric conjunctivitis. Aminoglikozitler gram negatif bakterilere etkili olmasına karşın, streptokoklara etkisi zayıftır, özellikle uzun dönem kullanımında epitelyal toksisite ve korneal ülserasyon yapabildiği bildirilmiştir .Florokinolonlar geniş yelpazeli ve yüksek etkili olmakla birlikte bölgesel imitasyon oluşturabilmeleri ve gram pozitif ve negatif bakterilerin bu antibiyotiğe yüksek oranda direnç geliştirebilmeleri dışında yan etkisi azdır (siprogut, moxai göz damlası). başlangıç tedavi için en iyi seçenekler netilmisin veya tobramisin olabilir

Kojontivit olanların dörttebirinde ağrı olmadan akut otit media da görülebilir. Kulak muayenesi de yapılabilir.H. influenzae’da β-laktamaz yüksek sıklıkta bulunduğu için,β-laktamaza dirençli antibiyotik tedavisi önerilmektedir (46).

Viral konjonktivitlerin çoğunun nedeni adenovirüstür. Özellikle sonbahar ve kış aylarında konjonktivit olgularının %20’sinden sorumludur. Geçmişte hastanın kırmızı gözlü bir kişiyle temas öyküsü ve üst solunum yolu enfeksiyonu sıklıkla vardır.

Herpes virüs konjonktiviti: Ağrı olmaması sıkıntı, ilerlemesi farkedilemyip korneaya hasar verebilir. Belirgin bulguları foliküler enflamatuar yanıt, seröz akıntı, preauriküler lenfadenopatidir (2,5). Çoğu herpetik konjonktivit (%80) tek taraflı olup, eşlik eden diğer bulgular dudakta veziküller, üst solunum yolu enfeksiyonu, gingivostomatit, keratit olabilir ve bu bulgular tanı koymaya yardımcıdır. Herpes simpleks virüsü konjonktivitin tedavisinde hasta mutlaka göz doktoruna danışılmalıdır (50,59). Yerel trifluridin, iododeoksiüridin veya vidarabin gibi antiviral ajanlar kullanılır. Ağızdan asiklovir şiddetli olgularda veya nüks lezyonları baskılamak için uygulanabilir (2,59). Yenidoğanda hem yerel hem de damardan asiklovir verilmelidir. Enfeksiyonuşiddetlendirebildiği için steroidlerden kaçınılmalıdır

Adenoviral konjutivit bilateral olur . Ağrı, fotofobi ,Yanma , batma hissi , keratit olur Tüm şekilleri aşırı bulaşıcı olup hastalığın geçişi genellikle enfekte çalışanla ve bulaşmış eşyalarla doğrudan temas şeklindedir (2,5,48). Bu yüzden tedavide temel yaklaşım bulaşmayı önlemeye yöneliktir, kişisel hijyene dikkat edilmelidir.Etkilenençocuk belirtilerin başlamasından sonra yaklaşık bir hafta evde tutulmalıdır (1,3,48). Tedavi adenoviral konjonktivitin tipine bakılmaksızın destekleyici olup soğuk kompres, suni gözyaşı ve yerel vazokonstriktörler şeklindedir

Allerjik konjuktivit: Verral ,bahar nezlesi konjonktiviti: IgE aracılı , çocuk ve gençlerde.Alerjik konjonktivitler sık nükslerle giden kronik bir hastalıkolup sulu, kızarık, kaşıntılı gözlerle başvuran çocuklarda düşünülebilir (32). Kaşıntı olmayan konjonktivitte alerji tanısında dikkatli olunmalıdır. Hastalarda sıklıkla ekzema, astım veya en sık olarak rinit gibi diğer atopik hastalık öyküsü vardır (3,4,60). En sık geç çocukluk ve erken erişkin döneminde görülür (4). Akut ve kronik olmak üzere ikiye bölünebilir. Akut grupta mevsimsel (polen, ot, çim, toprak) ve uzun süreli (tüm yıl boyunca) (toz, akar, hamam böceği) alerjik konjonktivit; kronikgrupta ise vernal keratokonjonktivit, atopik keratokonjonktivit,dev papiler konjonktivit yer almaktadır.

Belirtiler iki taraflıdır, kalıcı veya mevsimsel olabilir. En sık

belirti kaşınma olup, sulanma, mukoid akıntı, hafif kızarıklık, göz kapaklarında ödem, konjoktival ödem görülebilir (Resim 3) (3,4). Akut olanlar genellikle nisan-temmuz arası sık görülürse de bütün seneye de yayılabilir. Vernal konjonktivit farklı bir hastalıktır, kalıcı sekel bırakabilir. Havalar ısınınca yakınmalar artar, kornea tutulabilir, yoğun ve kabarık papiler oluşumlar vardır.Olopatadin %0,1 oftalmik solüsyonun her 6-8 saatte 1-2 damla olacak şekilde alerjik konjonktivitte kullanımı 3 yaş ve üzeri çocuklarda onaylanmıştır

Atopi(allerji ) hikayesi olanlarda. Çocuklarda rekürren dramatik sulanma,ışığa hassasiyet,kaşıntı olur. Çok aşırı kaşır çocuk keratokonus gelişir. Üst göz kapağında kaldırım taşı görünümü var. Punktat epitelyopati var.Tdv:
1-Patanol oftalmik solüsyon ya da alomide
2-refresh göz damlası 3- Aerius tablet(oral antihistaminik) steroid vs için branşa yönlendirilir.

Hastaya şapka ve güneş gözlüğü, allerjenlerden uzak durması önerilir.
—————————

Göz kapakları kendinden kapanan düşen 66 yaşındaki hastaya kimi doktor cerrahi önerirken başka doktor prednol , mestinon(pridostigmin=antikolinesteraz, bradikardi yapar mı bilmiyorum) yazarak tedavi etmiş muhtemelen myasentia graves düşünmüş.
Alkali maddeler: gübre , amonyak ve kireç. Hızlı yıkım yapar alkali maddeler.
Asidik yaralanma: Akü, pil asisdi(sülfirik asit), cam parlatıcı ( hidroflorik) , sirke(asetik asit)
Bu maddelere maruz kalınca su ile tepkime vermeyen bir madde degil ise derhal bol su ile göz yıkanmalıdır.

Arpacık, hordeleum: ciloxan pomad ya da damla 10 kadar verilebilir ama steroid için göz uzmanı bakmalı bazen göz kağpağına topikal yeterli olmayabiliyor gönder göze gitsin

herpetik belfarkonjonktivitte göz etrafında veziküler lezyonlar ve eritem, konjonktivada hiperemi görülür. Yollar kapalı ve göz uzmanına ulaşamıyorsa zoviraz krem cilde göz içine değil sürülebilir. Ab krem ve povidon iyot verilebilir.

Koah astımlı hastada glokom varsa kkntrendikasyonlara bakılmalı bkns göğüs hastalıkları.